Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, tháng 5/2015, lượng xi măng và clinker của Việt Nam xuất khẩu đã giảm 28% về lượng và 27,2% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Bài toán đối với doanh nghiệp phân phối xi măng tại thời điểm này là thúc đẩy tiêu thụ nội địa để hoàn thành kế hoạch năm và tạo đà cho xuất khẩu.
- Nguồn Báo Công Thương -
Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, con số xuất khẩu của xi măng trong tháng 5 chỉ đạt 7,14 triệu tấn, giá trị xuất khẩu thu về 307,75 triệu USD, giảm 28% về lượng và 27,2% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Băngladesh là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam và cũng là thị trường nhập khẩu xi măng, clinker lớn thứ ba trong khu vực Nam Á, quý I/2015 kim ngạch xuất khẩu xi măng, clinker của Việt Nam sang Bangladesh chỉ đạt 70,1 triệu USD, giảm 33,6% so với cùng kỳ năm 2014.
Theo các chuyên gia trong ngành xi măng, hiện xuất khẩu xi măng của Việt Nam đang chịu sức ép cạnh tranh rất lớn bởi một số nhà xuất khẩu chính trong khu vực sẽ tăng lượng xuất khẩu khoảng 5 - 6 triệu tấn do nhu cầu trong nước thấp và dây chuyền mới đi vào hoạt động. Một nguyên nhân nữa cũng tác động trực tiếp làm mất dần lợi thế xuất khẩu của Việt Nam, đó là sự chênh lệch giá cước vận chuyển giữa Việt Nam và các quốc gia này không còn là lợi thế xuất khẩu của Việt Nam như trước đây.
Đại diện các doanh nghiệp xuất khẩu lớn như Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Vicem Việt Nam (Vicem), Tập đoàn Xi măng The Vissai cho rằng, hiện nay trong khu vực châu Á, các nhà phân phối xi măng Việt Nam có khá nhiều đối thủ cạnh tranh quyết liệt. Đặc biệt là cuộc chiến được xem ra không cân sức từ xi măng Trung Quốc với giá thành rẻ hơn, khiến xuất khẩu xi măng thêm phần trầm lắng.
Tại thời điểm này kích cầu tiêu thụ nội địa là giải pháp tình thế mà các doanh nghiệp xuất khẩu quan tâm.
Theo ông Lê Văn Tới- Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), tháng 5, sản lượng xi măng tiêu thụ nội địa tăng cao do các doanh nghiệp nỗ lực đẩy mạnh tiêu thụ nội địa trong mùa xây dựng. Đây là tín hiệu khởi sắc, kỳ vọng tạo sức bật trong sản xuất, tiêu thụ xi măng, đánh dấu sự hồi sinh của thị trường bất động sản.
Cụ thể, theo thống kê từ Bộ Xây dựng, xi măng tiêu thụ 5 tháng đầu năm 2015 là 27,19 triệu tấn, bằng 101% so cùng kỳ năm 2014. Trong đó, tiêu nội địa tháng 5 đạt 5,28 triệu tấn, bằng 111% so tháng 5/2014. Riêng Vicem tiêu thụ tháng 5 đạt 1,95 triệu tấn, bằng 114% so với tháng 5/2014.
Theo lý giải của ông Tới, trong khi nguồn cung xi măng nội địa không tăng, nhưng tiêu thụ nội địa tăng với kết quả trên thì xuất khẩu giảm là phù hợp. “Nói thế không có nghĩa là doanh nghiệp xi măng không quan tâm đến xuất khẩu, mà xuất khẩu vẫn là hướng đi bền vững mà doanh nghiệp cần hướng đến, là kênh quan trọng điều tiết lượng hàng khi tiêu thụ trong nước gặp khó khăn”- ông Tới chia sẻ.
Ông Nguyễn Quang Cung- Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam- cho rằng, trong điều kiện xuất khẩu khó khăn thì cần tính đến thúc đẩy tiêu thụ nội địa, sau đó mới tính đến nâng cao năng lực cạnh tranh hướng tới xuất khẩu lâu dài, bài bản. Ông Cung bày tỏ: “Theo tôi, cần có định hướng xem doanh nghiệp nào phù hợp thì tập trung cho xuất khẩu, còn lại thì phục vụ cho nhu cầu trong nước. Có như vậy mới đem lại hiệu quả xuất khẩu cao nhất”.
Nhằm thực hiện kích cầu cho sản phẩm xi măng, giảm nhập siêu, Bộ Xây dựng tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông Vận tải triển khai chương trình phát triển hạ tầng, đường giao thông, tạo đà cho ngành xi măng tăng trưởng như kỳ vọng.